W dniach 05-08.09.2011 w Kielcach odbył się XIX Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego.
Wszystkie zdjęcia: bezzalogowce.pl
Kilkuset wystawców zaprezentowało wyroby i usługi branży obronnej, policyjnej i ratowniczej. Osobną atrakcją była wystawa Wojska Polskiego i pokaz dynamiczny sprawności żołnierzy Kawalerii Powietrznej.
Bezzałogowe statki powietrzne nie były licznie reprezentowane w tegorocznej edycji Salonu, co nie oznacza bynajmniej stagnacji w naszej branży. Z punktu widzenia lotnictwa bezzałogowego, Salon upłynął pod znakiem premier i wydarzeń.
Bezzałogowiec SKELDAR zaprezentowany został na stoisku firmy Saab.
PREMIERY
Kilka premier przykuło uwagę środowiska.
Pierwszy raz na MSPO zaprezentowany został śmigłowiec bezzałogowy AQUILA (UAVS Poland). Konstrukcja prezentowana była na targach EUROPOLTECH 2011 oraz brała udział w przetargu na dostawę bezzałogowego statku powietrznego dla Podlaskiej Komendy Straży Pożarnej. Na MSPO śmigłowiec prezentowany był wraz z nowym modułem rozpoznawczym ARS, zawierającym w sobie kamerę światła dziennego, kamerę nocną, dalmierz oraz wskaźnik laserowy.
W porównaniu do wersji prezentowanej na targach EUROPOLTECH, zwiększono zasięg do 30 km, oraz podniesiono maksyalną wysokość lotu do 1500 m.
Głowica obserwacyjna firmy UAVS
Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych, oprócz znanych konstrukcji NIETOPERZ i KOLIBER, zaprezentował konstrukcję PW-141 SAMONIT. Samolot przedstawiony został przedstawicielom wojska podczas pokazu w Mińsku Mazowieckim.
Quadrokopter KOLIBER
BSP NIETOPERZ
BSP PW-141-3 SAMONIT. Konstruowany z myślą o odbiorcy krajowym: MON, MSWiA, Straż Graniczna. Stanowi on wstęp do skonstruowania większego (MTOW 700 kg) samolotu bezzałogowego.
Podstawowe dane samolotu to: rozpiętość – 4,4 m; długość – 2,3 m; MTOW – 88 kg; prędkość maksymalna – 183 km/h; przenoszony ładunek – 16 kg. Samolot zbudowany w układzie latające skrzydło, napędzany jest dwoma silnikami Komatsu Zenoah G800BPU o łącznej mocy 15 KM. W opracowaniu konstrukcji miała swój udział firma AeroDes i Politechnika Warszawska
Zbliżenie na skrzydło Samonita. Zastanawiający jest brak świateł nawigacyjnych pomimo faktu, że konstrukcja przedstawiana jest jako samolot bezzałogowy i została opracowana przez uznane autorytety lotnicze.
Firma EUROTECH zaprezentowała makietę bezzałogowego statku powietrznego. Projekt jest na tyle nowy, że nie posiada jeszcze nazwy (robocza nazwa E310). Konstrukcja opracowana w konsorcjum z WITU. Projektowane osiągi samolotu to: rozpiętość – 4 m; masa przenoszonego ładunku – 25 kg; długotrwałość lotu – 12 godz; prędkość przelotowa – 160 km/h.
E310 z bliska. Oglądając konstrukcję nie sposób nie odnieść wrażenia, że samolot jest projektowany do wyższych niż deklarowana prędkość.
Kolejną premiera to prezentacja stanowiska remontowo-diagnostycznego dla samolotów bezzałogowych typu Orbiter. Jak wiadomobezzałogowce nie są tanim sprzętem i zaprezentowane stanowisko jasno wskazuje na to, że wojsko jako użytkownik BSP, rozumie potrzebę zapewnienia obsługi technicznej na wyższym poziomie niż tylko w pododdziale. Stanowisko było częścią wystawy Inspektoratu Wsparcia SZRP.
Na stanowisku można wykonać wszystkie próby i sprawdzenia systemu Orbiter, a w tym: sprawdzenie łączności stacja naziemna-platforma powietrzna; sprawdzenie autopilota; kalibracja systemu.
Komputer do kalibracji platformy powietrznej.
Stacja sterowania samolotem Orbiter. Zauważalny jest nowy układ przycisków oraz nowsza wersja urządzeń sterowania kamerą.
Sam fakt posiadania tak zaawansowanego stanowiska remontowo-diagnostycznego, świadczy o tym, że wojsko, jest dojrzałym użytkownikiem BSP, wyciąga wnioski i stara się objąć samoloty bezzałogowe zasadami obsługi podobnymi do tych jakie funkcjonują w „dużym” lotnictwie. Świadczy to także o tym iż, w rozumieniu użytkownika, systemy BSP klasy mini nie są sprzętem mogącym być przechowywanym w szafie w kancelarii i wyciąganym do lotów pomiędzy musztrą a strzelaniem. Wymagają one o wiele więcej starań, niż wydawało się to sześć lat temu kiedy wchodziły na wyposażenie. Tym samym odsuwane są poprzednie koncepcje zgodnie z którymi miniBSP mogą być używane nawet przez żołnierzy drużyny zmechanizowanej a potwierdzają swoją zasadność specjalistyczne pododdziały rozpoznania lotniczego (BSP). Całość oznacza, iż poprzeczka w przyszłych dostawach BSP dla wojska została znacząco przesunięta w górę, a samo wykonanie lotu platformą bez załogi na pokładzie nie będzie już robić wrażenia.
Podczas MSPO premierę swoją miał także Wielosensorowy System Rozpoznania i Dozorowania. Jednym z elementów systemu jest bezzałogowy statek powietrzny. Pomimo tego, że izraelska firma Elbit jest częścią konsorcjum, bezzałogowcem jaki został zastosowany jest FlyEye produkcji ożarowskiego WB Electronics. Pierwsze wrażenie po zapoznaniu się z wnętrzem pojazdu WSRiD, to uderzająca ciasnota z jaką będą musieli oswoić się operatorzy czujników, w tym piloci-operatorzy BSP. Być może w toku użytkowania, wrażenie to zostanie zatarte, ale póki brak jest miarodajnych opinii użytkowników, bazować więc trzeba na tym co pokazano na MSPO. Być może w przyszłości potwierdzi się także koncepcja jaka legła u podstaw stworzenia WSRiD, ale na chwilę obecną jasno widać, że będzie on wprzęgnięty w system rozpoznania jakiejś jednostki naziemnej, a więc i latanie bezzałogowcem nie będzie miało właściwej rangi. Przełożyć się to może negatywnie na podtrzymanie nawyków pilotów-operatorów, co w krytycznym momencie zaprowadzi nas do kolejnego dymiącego wraku.
WYDARZENIA
Wydarzeniem tegorocznych MSPO jest prezentacja pełnowymiarowej makiety bezzałogowego statku powietrznego typu HERMES 450 (Elbit). Wartym odnotowania jest fakt umieszczenia na kadłubie i skrzydłach szachownic o obniżonej widzialności. Na stoisku można było zapoznać się z koncepcją wykorzystania rodziny bezzałogowców Elbitu, w tym także najnowszego produktu czyli HERMESA 900.
Hermes 450 – widok z boku. Pod skrzydłem widoczny element systemu ELINT – AES-210/V
Samolot HERMES 450 został zaprezentowany w następującej konfiguracji: optoelektroniczna głowica obserwacyjna – CoMPASS, system COMINT – SkyFix oraz czujniki ELINT – AES-210/V. Głowica obserwacyjna składa się z: kamery światła dziennego, kamery nocnej, wskaźnika laserowego, podświetlacza celów (laserowego).
Zbliżenie na głowicę CoMPASS.
Zbliżenie na jeden z elementów systemu COMINT – SkyFix
Samolot Hermes 450 oferowany obecnie do sprzedaży to wersja W. Charakteryzuje się mocniejszym (69 KM) silnikiem oraz ulepszonym tłumikiem. Dzięki tym zmianom samolot uzyskał lepszy stosunek mocy silnika do masy własnej oraz nie jest słyszalny już z odległości ok. 500-700 m ( zależności od warunków na ziemi).